Η αρθρίτιδα γενικά
Γενικά ο όρος -ίτιδα στην ιατρική σημαίνει φλεγμονή όπως π.χ. αμυγδαλ-ίτιδα, φαρυγγ-ίτιδα, σκωληκοειδ-ίτιδα κ.λ.π.
Ετσι όταν αναφερόμαστε στην αρθρίτιδα εννοούμε μια φλεγμονή της άρθρωσης.
Αν και συνήθως εστιάζουμε την προσοχή μας στον χόνδρο και στα οστά της άρθρωσης η αρθρίτιδα είναι μια φλεγμονή τις περισσότερες φορές του υμένα (υμενίτιδα), δηλ. της μεμβράνης που περιβάλει τα οστά της άρθρωσης. Επίσης είναι γνωστό πως ο χόνδρος δεν έχει νεύρα και ετσι δεν μπορεί να δημιουργεί πόνο.
Ετσι ενώ οι αλλοιώσεις στον χόνδρο και στα οστά δεν μεταβάλλονται τα συμπτώματα της αρθρίτιδας δεν είναι πάντοτε τα ίδια αλλά μπορούν κάποιες ημέρες είναι ηπιότερα και άλλες εντονότερα. Ακόμα και τα φάρμακα στην αντιμετώπιση της χρόνιας αρθρίτιδας (π.χ. αντιφλεγμονώδη) στοχεύουν στη μείωση της φλεγμονής χωρίς επίδραση στον χόνδρο και στα οστά της άρθρωσης.
Επίσης συνηθίζεται στις απεικονιστικές εξετάσεις των αρθρώσεων όπως η ακτινογραφία αλλά ακόμα και η μαγνητική τομογραφία να αναφέρεται μια αρθρίτιδα ενώ είναι γνωστό πως οι οστικές εξεργασίες δεν συμβαδίζουν με τον βαθμό των συμπτωμάτων της αρθρίτιδας. Δηλαδή μικρές εκφυλίσεις μπορεί να προκαλούν πολύ πόνο και το αντίθετο.
Γενικά η χρόνια αρθρίτιδα είναι μια δύσκολα αντιμετωπίσιμη πάθηση και τις περισσότερες φορές δεν μπορεί να επιτευχθεί ίαση.
Ενω τα συμπτώματα της αρθρίτιδας λίγο η πολύ είναι σχεδόν πάντοτε τα ίδια, το αίτιο, δηλαδή οι παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν την φλεγμονή είναι εξαιρετικά πολύπλοκες και τις περισσότερες φορές ακόμα άγνωστες.
Οι συνηθέστερες κατηγορίες αρθρίτιδας
Οι δύο πλέον συνηθέστερες κατηγορίες αρθρίτιδας είναι η εκφυλιστικού τύπου (οστεοαρθρίτιδα) και η ανοσολογικής αιτιολογίας αρθρίτιδα ( ρευματοειδή, ψωριασσική και πολλές άλλες).
Αντιμετώπιση της Οστεοαρθρίτιδας
Γενικά στην αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας προέχει η φαρμακευτική αγωγή, η οποία ως γνωστόν λίγο η πολύ πάντοτε είναι συνυφασμένη με παρενέργειες.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις που μπορούν να αντιμετωπίσουν την χρόνια αρθρίτιδα είναι πολύ περιορισμένες και μόνο σε ορισμένες αρθρώσεις με απο καλά εως με λιγότερο καλά αποτελέσματα ανάλογα την άρθρωση και το είδος της βλάβης.
Επειδή όπως ήδη προαναφέρθηκε δεν υπάρχει θεραπεία στο χόνδρο η στα οστά της άρθρωσης τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα είναι τις περισσότερες φορές η μόνη λύση καταστολής της φλεγμονής στην οστεοαρθρίτιδα. Ομως αυτού του είδους σκευάσματα είναι πλέον γνωστό ότι πρώτον δεν μπορούν να έχουν μακροχρόνια χρίση και δεύτερον ότι σε πολλούς ασθενείς δεν μπορούν να χορηγηθούν λόγω των πολλαπλών παρενεργειών τους. Η αποτελεσματικότητα των υαλουρονικών σκευασμάτων με τοπικές ενδοαρθρικές εγχύσεις δεν έχει ακόμα διερευνηθεί και είναι περιορισμένη, αν και ορισμένοι ασθενείς αναφέρουν βελτίωση της οστεοαρθρίτιδας.
Αντιμετώπιση της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας
Στην χρόνια ρευματοειδούς μορφής αρθρίτιδα η θεραπεία είναι κυρίως φαρμακευτική. Αν και τελευταία έγιναν σημαντικοί ανάλογοι πρόοδοι ακόμα όπως η θεραπεία με τους λεγόμενους βιολογικούς παράγοντες όπου προκαλείται μια καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος 25 εως 30% των ασθενών δεν ανταποκρίνονται στην θεραπεία η δεν μπορούν να χορηγηθούν τα ανάλογα σκευάσματα λόγω παρενεργειών. Ετσι όταν σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί η χρόνια φλεγμονή είναι αναπόφευκτη η εκφύλιση του χόνδρου και των οστών της άρθρωσης με αποτέλεσμα την μόνιμη βλάβη της άρθρωσης.
Αντιμετώπιση άλλων ειδών Αρθρίτιδας
Σε άλλου ειδους αρθρίτιδας η αντιμετώπιση είναι ακόμα δυσκολότερη.
Στην αιμορροφιλική αρθρίτιδα λόγω διαταραχής της πήξης του αίματος δημιουργείται, ακόμα και με μικρούς τραυματισμούς, αιμορραγία στην άρθρωση (αίμαρθρος ) με αποτέλεσμα την εκφύλιση και τελικά την πλήρη καταστροφή της. Εδώ είναι αξιοσημείωτο πως αυτή η πάθηση είναι συχνή ακόμα και σε αιμορροφιλικά παιδιά.
Επίσης στην κλινική εικόνα της μετατραυματικής αρθρίτιδας προέχει η φλεγμονή, δηλαδή τα συμπτώματα της αρθρίτιδας. Η χειρουργική αποκατάσταση των βλαβών στην άρθρωση που προκλήθηκαν απο έναν τραυματισμό είναι περιορισμένη. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις είναι αναπόφευκτη η αρθρόδεση, δηλαδή η μόνιμη ακινητοποίηση της άρθρωσης. Ενώ η παθοφυσιολογία της μετατραυματικής αρθρίτιδας είναι παρόμοια της οστεοαρθρίτιδας όπως και η συστηματική της θεραπεία, δηλαδή κυρίως με αντιφλεγμονώδη η πάθηση αυτή είναι περισσότερο σημαντική γιατί αφορά νεότερης ηλικίας συγκριτικά με την οστεοαρθρίτιδα άτομα.
Ενώ κατά την λεγόμενη αρθροπλαστική γόνατος επιτυγχάνεται η αντικατάσταση του χόνδρου και των οστών της άρθρωσης δεν είναι σπάνιο φαινόμενο να εμφανιστεί μια αρθρίτιδα στο εγχειρισμένο γόνατο. Επίσης παρατηρείται ακόμα και μετά την αρθροπλαστική να παραμένουν τα συμπτώματα της αρθρίτιδα και αυτό είναι λογικό επειδή οι παθολογικές καταστάσεις μπορεί να αφορούν όλη την άρθρωση και όχι μόνο τον εκφυλισμένο χόνδρο η τα οστά της άρθρωσης.
Τέλος πρέπει να αναφερθεί πως με τις σημερινές δυνατότητες αντιμετώπισης της χρόνιας αρθρίτιδας συχνά επιτυγχάνεται μόνο μια μερική καταστολή της φλεγμονής και κατά συνέπεια των συμπτωμάτων. Ετσι αυτοί οι ασθενείς έχοντας υπόψιν τις περιορισμένες θεραπευτικές δυνατότητες πολλές φορές είναι ευχαριστημένοι ακόμα και με μια μερική βελτίωση. Αρκετοί δε απο αυτούς συνηθίζουν να ζούν απογοητευμένοι και χωρίς ελπίδα για κάτι καλύτερο μετά απο πολλές και πολλών ειδών θεραπευτικές προσπάθειες.
